Ezbere Yaşayanlar

Emrah Safa Gürkan, Bilkent Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü mezunu ve 29 Mayıs Üniversitesinin aynı bölümünde öğretim üyesi. Sosyal medyada tarih konulu birçok paylaşımı mevcut, çok hızlı konuşmasıyla ünlü. Hatta insanların İlber Ortaylı'yı x2, Emrah Safa Gürkan'ı x0.5 hızla dinlediğini duymuştum. Kitabın alt başlığı Vazgeçemediğimiz Alışkanlıklarımızın Kökeni. Gürkan, kitabını aynı videolarda konuştuğu dil ile yazmış, konudan konuya atlıyor ve konu hakkında bilgi sahibi olduğunuzu varsayıyor. Bu kitabı bana eşim önermişti, anlattıklarından beklentim Harari'nin Sapiens kitabı gibi bir şeydi. Açıkçası bu konuda biraz hayal kırıklığına uğradım. Harari, kitabını herkesin anlayacağı gibi yazmıştı, ama Gürkan, kitabını zaten bir şeyleri bilen insanlara yönelik hazırlamış. 

Kitap, 7 bölüme ayrılıyor; Neden Farklıya Tahammül Edemeyiz, Neden İnsanları Konuşmalarına Göre Yargılıyoruz, Neden Dedikodu Yaparız, Erkeklerle Kadınlar Neden Farklı Meslekler Seçer, Neden Hala Ismarlıyoruz? Ya da Hesapsızlığın Hesaplılığı, Neden Büyü ve Fala İnanırız, Sonuç Niyetine: Kendimizi Geliştirmek İçin Neyi, Nasıl Okumalıyız.

Kitabın alt satırlarında, her zaman kullandığımız, yazarın da kullandığı bazı kelimelerin kökenleri ve nereden geldikleri yer alıyor. Kitabın başlarında biraz zorlandım çünkü diline alışmanız biraz vakit alıyor. Neden Dedikodu Yaparız bölümü ilginçti, özetle birbirimizi daha hızlı tanımak için sonucu çıkıyordu. En sevdiğim bölüm, Erkekler ve Kadınlar ile ilgili olandı. Bu kısmı diğer bölümlere göre çok hızlı okudum diyebilirim ve yazarın tespitlerini çok yerinde buldum. Sapiens'te de kadınların neden geri plana atıldığı ve insanların ataerkil bir topluma doğru yöneldiği ile ilgili teoriler vardı ama Gürkan'ın düşünceleri ve savları bana daha yakın geldi. Neden hala ısmarlıyoruz bölümünü okuduktan sonra bunun karşımızdaki insanlara yük olduğunu hiç düşünmediğimi fark ettim ve insanlara daha az bir şeyler ısmarlamaya başladım. Neyi, nasıl okumalıyız kısmında, bilgiyi güncel kaynaklardan takip etmemiz gerektiğini belirtiyordu. Her ne kadar ben de bilgiyi ilk kaynağından öğrenmek istesem de, örneğin beyin ile ilgili kitapları okuduğumda, günümüze yakın kitapların daha ilgi çekici ve daha sonuç içeren kitaplar olduğunu gördüm. Özellikle güncel görüntüleme teknikleri gelişmeden önce yazılan kitaplar çok doğru tahminler ve önermeler içerse de, yazarın sadece konu hakkındaki tahmini ile bitiyor ve her hangi bir sonuç içermiyor. 

Sonuç olarak, Emrah Safa Gürkan sevenlerin rahatça okuyabileceği bir kitap ama bana pek hitap etmedi.

Frida

 

Bu kitabı yıllar önce okumuştum ve Frida'nın hayatı beni çok etkilemişti. Kitap, Frida'nın hayatını kızkardeşi Chiristina'nın gözünden anlatıyor. Kurmaca biyografi türünde yazılmış. Bu kurmaca metin, çekici ve benzersiz bir kadın olan Frida'nın gerçek bir portresi. 

Hayatı acılarla geçen Frida, çocukken geçirdiği çocuk felci sebebiyle sakat kalmış. 18 yaşında geçirdiği kaza ise onu tekrar hastane odalarına hapsetmiş. Ama hiç bir zaman umudunu kaybetmemiş Frida. Hastane odasında resim yapmış. Bunların en ünlülerinden biri kaza öncesi anı resmeden Otobüs resmi. 

Frida, kazadan birkaç yıl sonra Diego ile tanışır ve hayatı işte asıl o zaman kayar. Kendinden yaşça oldukça büyük ve Meksika'da ünlü bir duvar ressamı olan Diego'dan çalışmalarına bakmasını rica eder. Diego aslında hiç yakışıklı bir adam değil, Frida ile kıyaslandığında yaşlı ve şişman ama kendine has bir karizması var ki Frida ona âşık olur. Yalnız bir sorun vardır, Diego çapkın bir adamdır ve tek eşli olmak onun doğasında yoktur. Diego ile evlenirler fakat birbirlerine sadık kalmazlar. 

Kahlo, Diego ile evlendikten iki yıl sonra yandaki Frida ve Diego Riviera tablosunu yapmış. Bu portre yaygın olarak bir düğün portresi olarak kabul ediyor.

Frida bir kaç kez hamile kalıp ne yazık ki hep düşük yapmış ve her seferinde psikolojik sorunlar yaşamış. Kahlo, yaşadığı bu duyguları tuvale etkileyci bir şekilde aktarmayı başarabilen bir ressam. 

Evlendikten bir süre sonra Amerika'ya yerleşirler fakat Frida bu ülkeye bir türlü uyum sağlamayamaz. 10 yıllık süren evliliklerinden sonra Diego, onu kız kardeşi Christina ile aldatınca boşanırlar. İşte bu bizim romanı anlatan Christina. 

Frida boşandıktan sonra yandaki İki Frida tablosunu yapmış. Bu, çok duygu yoğunluklu, birçok detayı olan bir tablo. İki Frida, biri Diego'dan boşanmış, diğeri Diego'nun sevgilisi. Biri Avrupa'lı, diğeri Meksika'lı. İkisinin de kalpleri dışarda. Birininki tam, dlğerinin kalbi kırık. Diego tarafından terk edildikten sonra elini tutarak kendisini teselli etmektedir aslında. 

Frida, 1940 yılında yine ama bu sefer son olacak şekilde hastanelere düşer. Diego, onu ziyarete gelince yeniden evlenirler. Frida, Diego için şöyle der: "Hayatımda iki kaza oldu: Biri otobüs tramvayla çarptığında, ikincisi Diego ile tanıştığımda."

Hasta yatağında ölümünün geldiğini hisseden Frida şöyle yazar: "Umarım gidiş, neşelidir. Ve asla geri dönmemeyi umuyorum."