Ezbere Yaşayanlar

Emrah Safa Gürkan, Bilkent Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü mezunu ve 29 Mayıs Üniversitesinin aynı bölümünde öğretim üyesi. Sosyal medyada tarih konulu birçok paylaşımı mevcut, çok hızlı konuşmasıyla ünlü. Hatta insanların İlber Ortaylı'yı x2, Emrah Safa Gürkan'ı x0.5 hızla dinlediğini duymuştum. Kitabın alt başlığı Vazgeçemediğimiz Alışkanlıklarımızın Kökeni. Gürkan, kitabını aynı videolarda konuştuğu dil ile yazmış, konudan konuya atlıyor ve konu hakkında bilgi sahibi olduğunuzu varsayıyor. Bu kitabı bana eşim önermişti, anlattıklarından beklentim Harari'nin Sapiens kitabı gibi bir şeydi. Açıkçası bu konuda biraz hayal kırıklığına uğradım. Harari, kitabını herkesin anlayacağı gibi yazmıştı, ama Gürkan, kitabını zaten bir şeyleri bilen insanlara yönelik hazırlamış. 

Kitap, 7 bölüme ayrılıyor; Neden Farklıya Tahammül Edemeyiz, Neden İnsanları Konuşmalarına Göre Yargılıyoruz, Neden Dedikodu Yaparız, Erkeklerle Kadınlar Neden Farklı Meslekler Seçer, Neden Hala Ismarlıyoruz? Ya da Hesapsızlığın Hesaplılığı, Neden Büyü ve Fala İnanırız, Sonuç Niyetine: Kendimizi Geliştirmek İçin Neyi, Nasıl Okumalıyız.

Kitabın alt satırlarında, her zaman kullandığımız, yazarın da kullandığı bazı kelimelerin kökenleri ve nereden geldikleri yer alıyor. Kitabın başlarında biraz zorlandım çünkü diline alışmanız biraz vakit alıyor. Neden Dedikodu Yaparız bölümü ilginçti, özetle birbirimizi daha hızlı tanımak için sonucu çıkıyordu. En sevdiğim bölüm, Erkekler ve Kadınlar ile ilgili olandı. Bu kısmı diğer bölümlere göre çok hızlı okudum diyebilirim ve yazarın tespitlerini çok yerinde buldum. Sapiens'te de kadınların neden geri plana atıldığı ve insanların ataerkil bir topluma doğru yöneldiği ile ilgili teoriler vardı ama Gürkan'ın düşünceleri ve savları bana daha yakın geldi. Neden hala ısmarlıyoruz bölümünü okuduktan sonra bunun karşımızdaki insanlara yük olduğunu hiç düşünmediğimi fark ettim ve insanlara daha az bir şeyler ısmarlamaya başladım. Neyi, nasıl okumalıyız kısmında, bilgiyi güncel kaynaklardan takip etmemiz gerektiğini belirtiyordu. Her ne kadar ben de bilgiyi ilk kaynağından öğrenmek istesem de, örneğin beyin ile ilgili kitapları okuduğumda, günümüze yakın kitapların daha ilgi çekici ve daha sonuç içeren kitaplar olduğunu gördüm. Özellikle güncel görüntüleme teknikleri gelişmeden önce yazılan kitaplar çok doğru tahminler ve önermeler içerse de, yazarın sadece konu hakkındaki tahmini ile bitiyor ve her hangi bir sonuç içermiyor. 

Sonuç olarak, Emrah Safa Gürkan sevenlerin rahatça okuyabileceği bir kitap ama bana pek hitap etmedi.