21 Haziran 2019 Cuma

Gazi Mustafa Kemal Atatürk

"Gazi Mustafa Kemal Atatürk kitabı, evvela imparatorluğu dirilten nesil olan 1880'liler kuşağı, Balkan coğrafyası ve Mustafa Kemal'in aile kökeni ile başlıyor.

Akabinde Atatürk’ün askeri eğitimi, Manastır yılları, Milliyetçilikler Dönemi, İttihat ve Terakki, II. Abdülhamid, Enver Paşa, Ziya Gökalp, Trablusgarb, Balkan Savaşları ve Sofya yıllarıyla devam ediyor.

Ordumuzun İtilaf devletleriyle sekiz cephede mücadele ettiği Birinci Dünya Savaşı, kutlu zaferlerimiz Çanakkale ve Kutü’l Amâre, Mondros, son padişah Vahideddin, bir milletin ve ülkenin ölüm fermanı olan Sevr…

Tüm detaylarıyla Milli Mücadele dönemi, 23 Nisan 1920 ve sonrasında muhalefete rağmen verilen Kurtuluş Savaşı, İnönü Muharebeleri, Lozan Konferansı, Büyük Taarruz ve Cumhuriyet’e giden yol...

Saltanat ve hilafet tartışmaları, Lozan, On İki Ada, mübadele, Osmanlı'dan kalan borçlar, Musul ve yakın tarihin en önemli meselesi olan inkılablar...

Son olarak kişisel özellikleriyle, dünyada, anılarda, hafızalarda kalan izleriyle modern Türkiye’nin kurucusu Atatürk...

İlber Ortaylı bu ilk biyografisinde yaşamının tüm yönleriyle büyük lider Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ü anlatıyor. Türk tarihçiliğine hiç unutulmayacak ve sürekli başvurulacak bir rehber kitap daha kazandırıyor..."

İlber Ortaylı'nın bir Atatürk kitabı yazdığını duyunca hemen almak istedim. Üstelik d&r'da direk imzalı satılıyordu. Tabi gerçekten İlber Ortaylı mı imzalamış bilemem. Kitapta Atatürk'ü ve Atatürk'ün daha az bildiğimiz yanlarını bulacağımı düşünmüştüm ama yanılmışım. Kitap Atatürk'ten çok Atatürk'ün yaşadığı dönemi anlatıyor. Kitabın adını "Osmanlı'nın çöküşü ve Türkiye'nin doğuşu" gibi bir şey koysalardı kesin daha az satardı. Kitap bu dönemi 8 bölümde anlatıyor. Bölümler tarihe göre sıralanmış, fakat bu bölümlerin içinde biraz kayboluyorsunuz çünkü İlber hoca ilgili bölümde bir ileri bir geri gidip geliyor. Benim gibi detaylı tarih bilgisi biraz zayıf bir insan için bazı bölümleri anlamak biraz zor oldu. Çünkü İlber hoca bilen birine anlatır gibi bir sohbet havasında anlatmış. İşte kitaptan beğendiğim bölümler:

"Cumhuriyeti kuran bu kumandanlar, bu nesil, yani Mustafa Kemal'in nesli, 19. asrın sonunda reformlar geçiren bir ülkenin askerleridir... Bu insanlar bu dünyayı 30 yaşında öğrendiler, Suriye'de, Arabistan'da askerlik yaptılar ve ardından Balkanlar'a gittiler."

Ilber Ortaylı, milli mücadelenin önderi bölümünde, Mustafa Kemal paşanın ilk planının Vahdettin'in yanında çok yetkili bir Harbiye Nazırı olmak olduğundan bahsetmiş. Yani Samsun'a gitmeden önce. Fakat paşanın isteği kabul edilmemiş.

Ortaylı, kitabın içinde Türk toplumuyla ilgili ilginç bir gözlemini de belirtmiş; "Türk toplumunun aşırılığı sevmediği açıktır.  Temelde tutucu, kalıpları belli bir toplumdur ve bu kalıplar içinde değişimi sever."

Kitabın sonlarına doğru Ortaylı'nın Amerika'yla ilgili de bir tespiti var: "(Amerika), Avrupa'nın en atılgan, en girgin ve alt sınıf unsurlarını çekmekteydi. Köyüne bağlı, sakin, uyuşuk köylü köyünden çıkamaz,  köyünü terk edip, şehre ilk giden; en açıkgöz, birtakım değerlerini kaybetmiş, yırtıcı adam tipidir. ABD böylelikle hakikaten yırtıcı, girgin, özlem ve hayalleri olan, rekabete açık insanlardan oluşan bir kıtaydı. ABD sıçraması artık önlenemezdi."

Pek umduğumu bulamasam da güzel kitaptı. Keşke biraz daha açıklayıcı ve derli toplu olsaydı. Bazı bölümlerde yazar konunun ucunu kaybetmiş bence. Iyi okumalar...

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Sultan Hamid Düşerken

  Nahid Sırrı Örik, Türk edebiyatının çok kıymetli ama pek bilinmeyen yazarlarından. Kıskanmak kitabıyla tanımıştım onu, çok da sevmiştim. ...